Penziju preminulog osiguranika mogu da naslede bračni i vanbračni partner, deca ili roditelj, naravno, ako ispune određene uslove.
Ipak, i kada se utvrdi da ispunjavaju kriterijume za to nasledstvo, ne dobijaju svi oni jednak iznos penzije.
Iznos porodične penzije se određuje u procentu od penzije koja bi pripadala umrlom u momentu smrti.
Pravo na porodičnu penziju postoji ako je preminuli ispunio uslove za penziju ili ima najmanje pet godina staža osiguranja. Dok, s druge strane, ako je uzrok smrti povreda na radu ili profesionalna bolest, članovi porodice stiču pravo na penziju bez obzira na dužinu staža osiguranja umrlog.
Iznos porodične penzije se određuje u procentu od penzije koja pripada, odnosno koja bi pripadala umrlom u momentu smrti, i to: za jednog člana 70 odsto, za dva člana 80 odsto, za tri člana 90 odsto, za četiri i više članova 100 odsto, kazali su za „Blic Biznis“ u Republičkom fondu za penzijsko i invalidsko osiguranje (PIO).
Deca i roditelji
Deca stiču pravo na porodičnu penziju i ona im pripada do 15. godina života, bez obzira na to da li se školuju. Ako pohađaju srednju školu, onda do 20 godina, a do navršenih 26 godina života, ako studiraju.
Deci bez oba roditelja, kako navode u PIO fondu, pored porodične penzije po jednom roditelju, pripada i porodična penzija po drugom roditelju, kao jedna penzija čiji iznos ne može preći najviši iznos penzije određen zakonom.
To praktično znači da deca mogu istovremeno naslediti penziju od oba roditelja, ali da ta sveukupna – jedna penzija ne može da pređe najviši iznos penzije koji je određen zakonom, a što je oko 132.000 dinara.
Članovima šire porodice – roditelji, braća, sestre i druga deca bez roditelja, koje je umrli izdržavao do smrti, takođe mogu naslediti penziju. Ipak, njima pripada razlika do punog iznosa penzije umrlog, ako to pravo ostvaruju uz članove uže porodice.
Supružnici
Pravo na porodičnu penziju mogu ostvariti i supružnik, ali i vanbračni partner i to samo ako su brak, odnosno vanbračna zajednica života trajali najmanje tri godine. Takođe, ako sa umrlim osiguranikom, odnosno korisnikom prava ima zajedničko dete, i to ako ispunjava zakonom propisane uslove. Postojanje vanbračne zajednice utvrđuje se u vanparničnom postupku.
Ako pravo na porodičnu penziju imaju supružnik, vanbračni partner, supružnik iz razvedenog braka i vanbračni partner posle prestanka zajednice života vanbračnih partnera, ako im je sudskom presudom utvrđeno pravo na izdržavanje, određuje se jedna porodična penzija.
Taj iznos koji se za njih određuje je u visini koja pripada za jednog člana porodice i njima se deli u jednakim iznosima, ističu u PIO fondu.
Kada se obustavlja porodična penzija
Isplata porodične penzije se obustavlja u slučaju stupanja korisnika u osiguranje.
Isplata se, kako navode, neće obustaviti samo kada je mesečna ugovorena naknada niža od najniže osnovice u osiguranju zaposlenih važeće u momentu uplate doprinosa.
U PIO fondu ističu da lice koje je prouzrokovalo smrt osiguranika, odnosno korisnika prava, namerno ili krajnjom nepažnjom, ne može po tom osnovu ostvariti pravo na porodičnu penziju
Izvor: Blic, preuzeto sa B92